Współpraca Polski i USA na rzecz wsparcia sprawiedliwości dla Ukrainy – spotkanie wiceministry sprawiedliwości Zuzanny Rudzińskiej-Bluszcz z ambasador Beth Van Schaack

Podczas spotkania (16.10.2024 r.) dyskutowano o działaniach USA na rzecz sprawiedliwości dla Ukrainy oraz wsparciu prawnym oferowanym przez Polskę. Rozmawiano również o polskich przepisach dotyczących ścigania przestępstw międzynarodowych i pomocy ofiarom. Ważnym tematem była także analiza działań Polski w zakresie międzynarodowego ścigania przestępstw, w tym w kontekście spraw związanych z Ukrainą i Białorusią.

Rozmawiano też o perspektywach wniosku złożonego przez Rząd Litwy do Prokuratora MTK przeciwko A. Łukaszence i reżimowi białoruskiemu za popełniane zbrodnie wobec białoruskiego społeczeństwa.

Ambasador Beth Van Schaack wyraziła pełne poparcie dla wysiłków podejmowanych na różnych międzynarodowych forach na rzecz ścigania i doprowadzenia do osądzenia sprawców zbrodni popełnianych przez Rosję. Jedną z najważniejszych dyskutowanych inicjatyw były podejmowane wspólnie przez USA i Polskę wysiłki na rzecz powołania trybunału, którego zadaniem byłoby postawienie przed międzynarodowym wymiarem sprawiedliwości przywódców państwa rosyjskiego za zbrodnię agresji wobec Ukrainy, a także za określone w Statucie międzynarodowego Trybunału Karnego zbrodnie ludobójstwa i zbrodnie wojenne.

Uczestniczący w spotkaniu zastępca Prokuratora Generalnego Jacek Bilewicz wskazał na ogromne zaangażowanie polskich prokuratorów w JIT (Joint Investigation Team). Ambasador Beth Van Schaack doceniła rolę JIT w przygotowaniu śledztw przeciwko sprawcom zbrodni wojennych mających miejsce na wojnie w Ukrainie oraz wyraziła pełne poparcie dla podejmowanych przez Polskę działań.

Ministerstwo Sprawiedliwości popiera utworzenie międzynarodowego trybunału badającego zbrodnię rosyjskiej agresji na Ukrainę. Trybunał miałby funkcjonować w strukturach Rady Europy. Polscy prokuratorzy od początku agresji rosyjskiej intensywnie współpracują z prokuraturą ukraińską, badając i dokumentując rosyjskie zbrodnie.

Beth Van Schaack jest ambasadorem nadzwyczajnym USA ds. Globalnej Sprawiedliwości Karnej (Ambassador-at-Large for Global Criminal Justice). Biuro ds. Globalnej Sprawiedliwości Karnej (GCJ) jest inicjatywą rządu Stanów Zjednoczonych, której misją jest wspieranie międzynarodowej sprawiedliwości, szczególnie w kontekście takich przestępstw jak ludobójstwo, zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości. GCJ, działające w ramach Departamentu Stanu USA, koordynuje politykę Stanów Zjednoczonych w zakresie rozliczania sprawców tych przestępstw i wspierania ofiar.

Biuro wspiera międzynarodowe trybunały oraz współpracuje z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi w celu wzmacniania systemów prawnych umożliwiających ściganie sprawców poważnych przestępstw. Działa często w regionach dotkniętych konfliktami zbrojnymi lub kryzysami humanitarnymi, aby promować odpowiedzialność karną i przeciwdziałać bezkarności.