Hoe studenten en docenten samenwerken voor beter onderwijs

Hoe studenten en docenten samenwerken voor beter onderwijs

In het onderwijs is cursusevaluatie een waardevol instrument om inzicht te krijgen in de ervaringen van studenten en om het onderwijs te verbeteren. Maar wat als er nieuwe, creatievere manieren zijn om deze feedback te verzamelen? Lisanne Hagenbeuk, derdejaars student Communicatie- en Informatiewetenschappen, en Marije van Braak, docent bij Communicatie- en Informatiewetenschappen en onderwijskundige, werkten samen met een aantal andere docenten aan een innovatief evaluatieproject.

Samenwerking tussen student en docent

Lisanne vertelt enthousiast over haar betrokkenheid: "Ik had het vak 'Face-to-face communicatie' in mijn eerste jaar gevolgd, waarbij Marije mijn werkgroepdocent was. Toen ik een oproep zag voor deelname aan dit project, reageerde ik meteen. Het leek mij leuk om aan een onderzoek mee te werken en een bijdrage te leveren aan de verbetering van cursusevaluaties."

Marije vult aan: "Het idee ontstond eigenlijk vanuit het vak 'Face-to-face communicatie', dat draait om gesprekken voeren. We gebruiken in dit vak al veel alternatieve werkvormen en vroegen ons af of we deze creativiteit ook konden toepassen in de evaluatie. Het project ontwikkelde zich in samenwerking met ons docententeam, Bram Vertommen, Stef Spronck en Tessa van Charldorp, en Esther van Dijk, adviseur van Onderwijsadvies en Training, op het gebied van SoTL."

We merkten dat deze gesprekken ons veel meer inzicht gaven in de belevingswereld van studenten

De meerwaarde van nieuwe evaluatiemethoden

Het doel van het project was om te kijken of een alternatieve evaluatiemethode rijkere, meer genuanceerde feedback zou opleveren van studenten. In plaats van standaard evaluatieformulieren, tekenden studenten hun ervaring met het vak of zochten ze Dixitkaarten uit bij hun ervaring. Daarna bespraken ze die met een medestudent; dit gesprek namen ze op. "We merkten dat deze gesprekken ons veel meer inzicht gaven in de belevingswereld van studenten," vertelt Lisanne. "Studenten konden met elkaar in gesprek? gaan over hun ervaringen, wat vaak leidde tot meer context en nuancering."

Marije vult aan: "Een voorbeeld hiervan is dat een docent vaak in Caracalevaluaties las dat zij een fijne, laagdrempelige sfeer in de klas creëerde, maar zich afvroeg hoe ze dat precies deed. Dankzij de gesprekken kreeg zij concrete voorbeelden van wat studenten bedoelden, zoals het rondlopen tijdens opdrachten en het persoonlijk aanspreken van studenten."

De uitdagingen en oplossingen tijdens het project

Tijdens het onderzoek liepen Lisanne en Marije ook tegen uitdagingen aan. Lisanne: "We moesten gaandeweg bepalen hoe we het project wilden aanpakken. Hoe konden we de gesprekken van studenten het beste analyseren? Veel overleg met elkaar en met Esther heeft ons daarbij geholpen."

Een andere uitdaging was de ethiek: "De data mocht niet direct bij de docenten terechtkomen om beïnvloeding van de beoordeling te voorkomen," legt Marije uit. "We moesten dus een systeem bedenken waarbij Lisanne de data anoniem verzamelde en de docenten er pas later toegang toe hadden."

Daarnaast leverden niet alle studenten hun opdrachten in. "We stuurden een herinnering, maar niet alle studenten reageerden. Dat mocht ook - ze deden vrijwillig mee. Ondanks dat hadden we uiteindelijk meer en rijkere data dan bij reguliere evaluaties." vertelt Marije.

Esther hielp ons om het project op een systematische manier aan te pakken. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar haar combinatie van expertise en afstand maakte een groot verschil.

De rol van externe begeleiding

Esther van Dijk had een cruciale rol in het project. "Ze bracht structuur in ons project," zegt Marije. "We begonnen met een laagdrempelig idee, maar Esther hielp ons om het project op een systematische manier aan te pakken. Haar ervaring met soortgelijke projecten was ontzettend waardevol, vooral bij het oplossen van ethische kwesties en de analyse van de data. Bovendien had ze de objectieve afstand om te kijken wat opviel en of er linkjes waren die wij mogelijk over het hoofd zagen. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar haar combinatie van expertise en afstand maakte een groot verschil."

Conclusies en lessen voor de toekomst

Lisanne en Marije benadrukken hoe belangrijk het is om studenten actief te betrekken bij dit soort projecten. Lisanne: "Als student voelde ik me echt onderdeel van het team. Mijn mening werd gewaardeerd, en ik heb echt het gevoel dat ik heb bijgedragen aan iets belangrijks." Marije vult aan: "Samenwerken met studenten brengt enorme meerwaarde en is heel leuk. Het was geweldig om Lisanne's frisse perspectief en inbreng te ervaren. Dit project raakt direct studententhema's, waardoor haar inhoudelijke bijdrage echt waardevol was."

Het project van Lisanne en Marije toont aan dat er veel te winnen valt met creatieve en interactieve vormen van cursusevaluatie. Door studenten op een nieuwe manier te laten reflecteren op hun ervaringen, kunnen docenten veel meer te weten komen over hoe hun onderwijs wordt ervaren - en hoe het kan worden verbeterd.

Nieuwsgierig naar het onderzoek?

Nieuwsgierig naar de opzet en resultaten dat uit het onderzoek van Marije en Lisanne is gekomen? Lees het hieronder.