Het doek valt voor het Belgische voorzitterschap

De weg naar een groene, rechtvaardige en inclusieve transitie voor een duurzaam Europa

Het uitgangspunt van de groene transitieagenda van de EU stelt dat de drievoudige crisis van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en vervuiling dringend moet worden aangepakt en dat er een rechtvaardige, veerkrachtige en circulaire samenleving moet worden opgebouwd. De voorbije zes maanden heeft onze FOD het werk van het Belgische voorzitterschap ondersteund om deze doelstellingen te bereiken en het 'One World One Health'-principe te promoten.

Het Belgische voorzitterschap heeft met succes gezorgd voor de goedkeuring van een reeks EU-beleidsvoorstellen om de uitvoering van de Green Deal voort te zetten. Ons land legde ook de basis voor de toekomst van de milieuagenda van de EU na 2024 en stelde daarbij de volgende prioriteiten van de Unie centraal: beperking van de gevolgen van klimaatverandering, veerkracht en paraatheid voor risico's, evenals circulaire economie, duurzaam beheer van hulpbronnen, een gifvrij milieu en behoud en herstel van natuur en biodiversiteit, en dat alles zonder iemand achter te laten. Het Belgische voorzitterschap heeft met name de weg vrijgemaakt voor de aanneming van de conclusies van de Raad over de tussentijdse evaluatie van het 8e milieuactieprogramma (MAP). Het speelde ook een belangrijke rol bij het opstellen van het strategisch programma van de EU voor de periode 2024-2029, en onderstreepte het belang van doortastende en holistische actie om een groene en rechtvaardige transitie te garanderen.

Klimaatverandering: de weg naar een klimaatneutrale en veerkrachtige samenleving

Om de langetermijnklimaatdoelstelling van de EU in het kader van het Akkoord van Parijs te halen en de Europese Green Deal te realiseren, is ons land erin geslaagd om een akkoord te bereiken tussen de Raad en het Europees Parlement over een reeks Europese beleidsinitiatieven, zoals de richtlijn EU-certificeringskader voor koolstofverwijderingen en de verordening CO2-normen voor zware bedrijfsvoertuigen.

Het Belgische voorzitterschap leidde ook de discussies over de toekomst van het Europese klimaatbeleid. Onze FOD organiseerde een ministerieel evenement van de EUom het klimaatbeleid na 2030 te bespreken en ideeën uit te wisselen over de klimaatdoelstelling van de EU voor 2040, waarmee de weg wordt geëffend naar een klimaatneutrale samenleving tegen 2050. In april organiseerde het nieuwe Belgische Centrum voor Risicoanalyse van Klimaatverandering (CERAC) samen met het Europees Milieuagentschap (EEA) een evenement genaamd 'Veerkracht opbouwen door klimaat- en milieurisicobeoordeling'. Dit evenement bevorderde het debat over het aanpassings- en voorbereidingsvermogen van de lidstaten en de Unie met betrekking tot klimaatverandering. Aanpassing en veerkracht zijn een van de belangrijkste prioriteiten van het Belgische voorzitterschap. Dit werd ook benadrukt in de mededeling van de Europese Commissie over het beheer van toenemende klimaatrisico's en de Europese beoordeling van klimaatrisico's die is uitgevoerd door het EEA.

[Link]

Op internationaal vlak namen verschillende FOD-deskundigen deel aan de klimaatvergaderingen van de Verenigde Naties in Bonn (SB 60) om het EU-standpunt te vertegenwoordigen en te coördineren in de aanloop naar de klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP29) in Bakoe, Azerbeidzjan, in november.

Verlies aan biodiversiteit: een hoog ambitieniveau handhaven in de EU en de wereld

Het voorzitterschap heeft de Green Deal-beleidsinitiatieven van de EU voortgezet met de formele goedkeuring van de Natuurherstelwet, die specifieke doelen en verplichtingen stelt om tegen 2030 ten minste 20% van de land- en zeegebieden van de EU te herstellen, en tegen 2050 alle ecosystemen. De EU-ministers van Milieu hebben ook formeel een algemene aanpak van de richtlijn bodemmonitoring goedgekeurd om de EU op weg te helpen naar gezonde bodems tegen 2050.

[Link]

De FOD organiseerde verschillende evenementen om voorstellen te bespreken die meegenomen kunnen worden in de formulering en implementatie van milieuwetgeving, -beleid en -initiatieven van de EU. Tijdens het evenement 'Grenscontroles op invasieve uitheemse soorten (IAS)',medegeorganiseerd door de IUCN en de Europese Commissie, kwamen ambtenaren van de lidstaten voor het eerst bijeen om te bespreken hoe grenscontroles verbeterd kunnen worden en hoe de introductie van IAS in de Europese Unie kan worden voorkomen. Daarnaast organiseerde de FOD een evenement over 'Regeneratieve ontwikkeling voor transformatieve verandering', waarbij werd onderzocht hoe dit concept de implementatie van bestaande benaderingen en instrumenten (circulaire economie, eerlijke transitie, op de natuur gebaseerde oplossingen, enz.) en toekomstige EU-wetgevingen kan verrijken. Hierbij werd de nadruk gelegd op de cruciale rol van natuur en biodiversiteit bij het bouwen aan een duurzame toekomst.

Naast de wetgevende agenda van de EU heeft de FOD ook een belangrijke bijdrage geleverd aan de inspanningen van het Belgische voorzitterschap om een hoog ambitieniveau te behouden voor de internationale verbintenissen van de EU inzake biodiversiteit. Dit gebeurde onder meer door de EU te vertegenwoordigen tijdens de SBI-4 & SBSTTA-26-vergaderingen in het kader van het Biodiversiteitsverdrag ter voorbereiding van de zestiende conferentie over biodiversiteit in Cali, Colombia in oktober.

[Link]

Tijdens ons Blue Leaders-evenement op hoog niveau'BBNJ - From multilateral success to game-changer for the ocean' riep het Belgische voorzitterschap op tot de snelle ratificatie en implementatie van het VN-verdrag inzake het behoud en duurzaam gebruik van mariene biologische diversiteit in zeegebieden buiten nationale jurisdictie (BBNJ), ook wel het 'Verdrag voor de Bescherming van de Biodiversiteit op Volle Zee' genoemd. Dit verdrag streeft ernaar om tegen 2030 30% van de oceaan te beschermen. In lijn hiermee heeft de Raad in juni een besluit voor de EU aangenomen om de overeenkomst te sluiten. Onze deskundigen maakten ook deel uit van de delegatie van het Belgische voorzitterschap om de EU te vertegenwoordigen op verschillende VN-vergaderingen en -conferenties over oceaanonderhandelingen.

Door de onderhandelingen namens de EU voor te bereiden en te leiden, in nauwe samenwerking met de Europese Commissie en de andere lidstaten, droeg de FOD bij tot de goedkeuring van belangrijke maatregelen om trekkende diersoorten te beschermen en de ecologische connectiviteit te verbeteren tijdens de 14e vergadering van de Conferentie van de Partijen bij het Verdrag inzake de bescherming van trekkende wilde diersoorten (CMS COP 14) in Samarkand, Oezbekistan. Na intensieve inspanningen van het voorzitterschapsteam werd tijdens de 6e Milieuvergadering van de Verenigde Naties (UNEA-6) - het hoogste besluitvormingsorgaan voor milieuzaken - overeenstemming bereikt over een ministeriële verklaring. De Vergadering nam ook acht besluiten en vijftien resoluties aan, waaronder twee EU-resoluties over het versterken van het waterbeleid en de inspanningen op het vlak van oceanen om de drievoudige crisis aan te pakken.

Verontreiniging naar nul: versnelling van de groene transitie naar een gifvrij milieu, circulaire economie en duurzaam gebruik van hulpbronnen

Het Belgische voorzitterschap heeft de onderhandelingen over verschillende cruciale dossiers in verband met de circulaire economie en de strijd tegen verontreiniging voortgezet. De definitieve compromisteksten van de richtlijn stedelijk afvalwater, de luchtkwaliteitsrichtlijn, de verpakkingsrichtlijn en de kwikverordening zijn goedgekeurd.

De EU-ministers van Milieu hebben ook een algemene aanpak bereikt over de voorgestelde richtlijn inzake groene claims, die consumenten moet beschermen tegen greenwashing door minimumeisen vast te stellen voor milieuclaims en -labels. Daarnaast werd een voorstel voor de herziening van de kaderrichtlijn afvalstoffen besproken, met specifieke aandacht voor de textiel- en levensmiddelensector. Tijdens het evenement op hoog niveau 'Threads of change: systeemverandering van de textielsector', georganiseerd in samenwerking met het VN-Milieuprogramma (UNEP), benadrukte onze FOD het belang van een paradigmaverschuiving naar een meer circulaire, duurzame en rechtvaardige textielsector.

[Link]

Onze FOD spoorde de Europese Commissie aan om zeer ambitieus te zijn bij de implementatie van de strategie van de Unie voor duurzame chemicaliën. Op de conferentie op hoog niveau 'Het chemicaliënbeleid van morgen: perspectieven en uitdagingen' reflecteerden meer dan 200 beleidsmakers, bedrijfsleiders en federaties, ngo's, academici en EU-vertegenwoordigers over de beleidsresultaten van de EU en de wereld. Centraal in de discussies stonden de uitdagingen op het vlak van het chemicaliënbeleid voor een veiliger en gifvrij milieu.

Het Belgische voorzitterschap heeft de circulaire economie een centrale plaats gegeven in zijn prioriteiten om de implementatie van strategische prioriteiten voor duurzaam beheer van hulpbronnen te versterken (Green Deal van de EU & actieplan circulaire economie). Het doel is om een EU-kader voor circulaire economie en duurzaam beheer van beperkte hulpbronnen te ontwikkelen, de groene transitie te versnellen naar een circulaire en schone economie, en bij te dragen aan de klimaatneutraliteit van de EU tegen 2050. Dit zal ook economische en industriële voordelen opleveren voor Europa.

Internationaal coördineerden verschillende van onze piloten het Europese standpunt tijdens de 4e editie van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité (INC-4) in Ottawa, Canada, om een nieuw verdrag over plasticvervuiling te ontwikkelen. Het Belgische voorzitterschap en de Europese Unie ondersteunden een ambitieus standpunt dat de hele levenscyclus van plastic omvat, van de productie van plastic tot het einde van de levenscyclus. Het doel van het comité is om tegen het einde van het jaar een internationaal wettelijk bindend instrument tegen plasticvervuiling te realiseren, ook in het mariene milieu. België speelde ook een leidende rol bij de vormgeving van het standpunt van het EU-standpunt tijdens de OEWG-3 in Genève, waar de VN-lidstaten de oprichting bespraken van een nieuw intergouvernementeel panel voor wetenschap en beleid, gericht op beter beheer van chemicaliën en afval en het voorkomen van verontreiniging.

Public link

Please use the above public link if you want to share this noodl on another website.