Defensienota 2024: Sterk, slim en samen

De investeringen zijn noodzakelijk, want na een lange periode van vrede in Europa moet Nederland actief bijdragen aan het afschrikken van tegenstanders om een gewapend conflict te voorkomen.

Nieuwe dreigingen vragen om actie. De NAVO stelt hogere eisen en de nieuwe aankopen sluiten daar op aan. Zo vraagt de alliantie te investeren in zwaardere gevechtscapaciteiten voor het landoptreden. "De beste manier om oorlog te voorkomen is mogelijke tegenstanders op afstand houden. Dat vraagt om een geloofwaardige, sterke en innoverende krijgsmacht, licht minister Ruben Brekelmans toe. "Investeren daarin is dus bittere noodzaak, want we moeten onze veiligheid actief beschermen. De nietsontziende Russische agressie in Oekraïne laat zien dat een aanval op het NAVO-bondgenootschap niet meer ondenkbaar is. Dat zou vergaande consequenties hebben voor de Nederlandse veiligheid en welvaart. Met onze bondgenoten moeten we ons daarom maximaal inzetten om dit te voorkomen. Met deze Defensienota zet Nederland daarin een grote stap".

Oplopende spanningen

Verder lopen de spanningen in het Midden-Oosten op en probeert China steeds assertiever internationale regels naar zijn hand te zetten. "Het kan ertoe leiden dat de handel tussen Azië en Europa wordt stilgelegd", vult staatssecretaris Gijs Tuinman aan. Daarnaast zijn hybride dreigingen al aan de orde van de dag. Neem cyberaanvallen of andere vormen van maatschappelijke ontwrichting. De dreigingen stapelen zich volgens het kabinet op. "Het vraagt om een krijgsmacht die levert en klaarstaat om te vechten", zegt Tuinman.

Gevechtskracht en innovatie

Dan gaat het ook om strijd op zee en in de lucht waar overwicht en verdediging zwaar tellen. Vandaar de investering in extra jachtvliegtuigen, schepen en helikopters. Daarnaast ook in bijvoorbeeld drones, mobiele anti-drone kanonsystemen en een lasersysteem. Voor al die uitgaven stijgt het defensiebudget tot zo'n 24 miljard euro. Brekelmans: "Dit kabinet trekt 2,4 miljard extra uit voor Defensie. Het extra geld is bedoeld om de krijgsmacht versneld te versterken, daarom gaan we circa 1,5 miljard euro per jaar investeren in gevechtskracht. Ook zetten we vol in op het stimuleren van innovatie en onze industrie, want om de oorlog van morgen te winnen moeten we vandaag innoveren."

Personeel

Het defensiepersoneel speelt de belangrijkste rol in de krijgsmacht. Daarom wordt hierin fors geïnvesteerd. Tuinman: ''We kunnen een hele hoop materieel aanschaffen, maar zonder mensen rijden er geen tanks. Zonder mensen krijgen we de F-35's niet in de lucht en de fregatten niet van de kade.''

Ook wil Defensie werk maken van een schaalbare krijgsmacht, dit is een krijgsmacht die in aantallen mensen meebeweegt met de dreiging. ''We gaan meer reservisten werven, die we inzetten als volwaardige militairen in vaste en schaalbare eenheden. Ook breiden we het vrijwillige Dienjaar uit'', aldus Tuinman.

Extra reserve-onderdelen

Defensie investeert continu in de versterking van de banden met NAVO-bondgenoten. Als het komt tot een grootschalig conflict, moet de alliantie als een goed ingespeeld team opereren. En dat is nog niet alles. De militairen, dus ook de Nederlandse, moeten een gevecht lang kunnen volhouden. De oorlog in Oekraïne toont aan hoe belangrijk dit is. Brekelmans: "We steken daarom veel geld in het uitbreiden van onze ondersteuning, zoals geneeskundige en logistieke capaciteit. Maar ook de voorraden worden fors groter. Denk aan extra reserve-onderdelen en munitie. Voor onze veiligheid is dat een noodzaak."

Weerbare samenleving

Bij oplopende spanningen houdt de krijgsmacht het volgens Brekelmans alleen vol als de hele samenleving robuust is en bijdraagt. Defensie haalt daarom de banden aan met vele partijen: van bedrijven en kennisinstituten tot andere ministeries en lokale overheden. Vele partners kunnen bijdragen aan het voorkomen van nog meer oorlog in Europa. "Dus het is van levensbelang Oekraïne onverminderd te blijven steunen, en te zorgen voor een geloofwaardige afschrikking", benadrukt de minister.