Dómsmálaráðherra veitir vararíkissaksóknara ekki lausn um stundarsakir

Dómsmálaráðherra hefur komist að þeirri niðurstöðu að veita Helga Magnúsi Gunnarssyni vararíkissaksóknara ekki lausn um stundarsakir, en ríkissaksóknari hafði vísað máli hans til ráðuneytisins þann 29. júlí 2024. Málið varðar opinbera tjáningu vararíkissaksóknara sem átti sér stað á þessu ári.

Það er afstaða dómsmálaráðherra að ummæli vararíkissaksóknara hafi ekki aðeins verið óviðeigandi og í ósamræmi við stöðu hans sem embættismanns, heldur hafi þau einnig verið til þess fallin að draga úr og grafa undan trúverðugleika embættis ríkissaksóknara og ákæruvaldsins í heild. Í því samhengi skipti máli að ummælin beindust meðal annars að innflytjendum og flóttafólki, tilteknum samtökum og einstaklingi sem starfar sem lögmaður. Þá var um ítrekaða háttsemi að ræða, sem var jafnframt sama eðlis og viðkomandi embættismaður fékk áminningu fyrir tveimur árum áður.

Á hinn bóginn var tjáning vararíkissaksóknara sett fram við sérstakar aðstæður, það er í umræðu um aðila sem hótaði vararíkissaksóknara og fjölskyldu hans ofbeldi og hafði af þeirri ástæðu hlotið dóm. Sú staða hafði áhrif á mat á svigrúmi vararíkissaksóknara til tjáningar í þessu samhengi. Með vísan til þess og á grundvelli meðalhófs er það niðurstaða dómsmálaráðherra að veita vararíkissaksóknara ekki lausn um stundarsakir.
Ráðherra átti fund með Sigríði Friðjónsdóttur ríkissaksóknara og annan fund með Helga Magnúsi Gunnarssyni vararíkissaksóknara mánudaginn 9. september þar sem hún kynnti þeim þessa niðurstöðu sína.

Dómsmálaráðuneytið áréttar að vararíkissaksóknari starfar í umboði ríkissaksóknara og er honum til aðstoðar. Ríkissaksóknari hefur auk þess sem forstöðumaður embættisins almennan stjórnunarrétt gagnvart starfsmönnum embættisins, þar með talið vararíkissaksóknara. Dómsmálaráðherra er veitingarvaldshafi en ríkissaksóknari sem forstöðumaður fer með áminningarvaldið.