Polityka migracyjna powinna być elastyczna i dostosowana do rynku pracy

Rząd przyjął strategię migracyjną, której celem jest odzyskanie kontroli nad procesami migracyjnymi. Konfederacja Lewiatan uważa, że dla pracodawców ważne jest bezpieczeństwo, ale też możliwość rekrutacji pracowników z zagranicy.

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie dokumentu "Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030". Projekt strategii jeszcze nie został udostępniony publicznie, ale główne jej założenia zostały przedstawione na stronie KPRM.

Zasady wjazdu i pobytu cudzoziemców

Pozytywnie należy ocenić stworzenie strategicznego dokumentu regulującego priorytety polityki migracyjnej. Konfederacja Lewiatan od lat apeluje o rozpoczęcie dyskusji nad planem, który by całościowo i spójnie ujmował kwestie koordynacji procesami migracyjnymi.

Rząd zapowiada stworzenie systemu opartego na selektywnym podejściu do polityki migracyjnej, który szczegółowo będzie regulował zasady wjazdu i pobytu cudzoziemców, także w celach ekonomicznych.

- Niewątpliwie państwo powinno mieć kontrolę nad tym, kto uzyskuje zezwolenie pobytowe i przyjeżdża do Polski. Z perspektywy dostępu do rynku pracy ważne jest, aby selektywność polegała na uproszczeniu zasad powierzenia pracy i legalizacji pobytu pewnym grupom, nie ograniczając przy tym dostępu do zwykłych procedur legalizujących pobyt innym cudzoziemcom m.in. ze względu na kraj pochodzenia lub brak określonych kwalifikacji. - zauważa Nadia Winiarska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Kryteria doboru pracowników z zagranicy

W dokumencie zawarto kryteria dostępu pracowników cudzoziemskich do rynku pracy, tak aby uzupełniali oni niedobory w zawodach deficytowych, a jednocześnie nie kreowali potencjalnych nowych wyzwań dla stabilnego zatrudnienia.

- Podczas gdy większość wydawanych zezwoleń na pracę rzeczywiście dotyczy zawodów deficytowych, problem niedoboru występuje w coraz większej liczbie branż. Polityka migracyjna powinna być elastyczna i pozwalać na dostosowanie się do zmieniających się potrzeb rynku pracy - dodaje ekspertka.

Aby bardziej efektywnie wykorzystać kwalifikacje migrantów ekonomicznych na rynku pracy należy zapewnić szybkie i bardziej przejrzyste procedury uznawania kwalifikacji zawodowych i dyplomów zagranicznych. W założeniach strategii brakuje uproszczenia formalności w zakresie uznawalności kwalifikacji cudzoziemców.

Ważne jest ograniczenie nadużyć

Autorzy projektu wskazują na ryzyka związane ze składaniem wniosków o wydanie dokumentów legalizujących pracę tylko dla pozoru, celem ułatwienia wjazdu do Polski i strefy Schengen. Niewątpliwie należy ograniczać nadużycia i wyeliminować z rynku firmy działające głównie w celu ułatwienia cudzoziemcom wjazdu do Polski, natomiast tym, którzy pracują u nas legalnie, należy zapewnić skuteczny system legalizacji pobytu i pracy. Przewlekłość postępowań zarówno w urzędach konsularnych, jak i wojewódzkich pozostaje poważnym utrudnieniem. Czas oczekiwania na zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w niektórych województwach wynosi nawet kilka lat.

Brak fast tracku

Proponowane zmiany nie uwzględniają postulatu pracodawców dotyczącego możliwości uzyskania przez rzetelne, sumienne podmioty zatrudniające cudzoziemców statusu, umożliwiającego sprawniejsze uzyskanie dokumentów legalizujących zatrudnienie. Brakuje także propozycji alternatywy dla programu Poland. Business Harbour, który od stycznia 2024 r. jest zawieszony.

Z niektórych doniesień medialnych wynika, że do końca 2025 r. ma nastąpić rewizja listy państw, których obywatele mogą świadczyć pracę w ramach uproszczonej procedury, polegającej na wpisaniu do ewidencji oświadczenia pracodawcy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Konfederacja Lewiatan od 2022 roku postuluje rozszerzenie tej listy. Pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę i represje Łukaszenki na Białorusi ograniczyły rekrutację pracowników z tych krajów, tymczasem zapotrzebowanie na pracowników cudzoziemskich będzie dalej rosło.

Konfederacja Lewiatan